Pełzakowica (ameboza)
Jest to choroba pasożytnicza, rozpowszechniona na całym świecie, szczególnie w krajach tropikalnych, częściej w rejonach o niskich standardach epidemiologicznych.
Pełzakowicę wywołuje pasożyt Entamoeba histolytica. Do zakażenia dochodzi drogą fekalno-oralną, to znaczy poprzez połknięcie cyst Entamoeba. Może do tego dojść zarówno z człowieka na człowieka (np. podczas zmiany pieluch lub kontaktów seksualnych) jak i pośrednio poprzez spożycie zakażonej wody lub jedzenia.
Obecnie ok. 10% populacji świata jest nosicielami pełzaków Entamoeba. Endemicznie, czyli najbardziej rozpowszechniona jest w Afryce, Ameryce Południowej, Indiach i Indonezji. W Polsce regularnie hospitalizuje się podróżników z pełzakowicą, zazwyczaj pod postacią biegunkową, rzadziej z pełzakowymi ropniami wątroby.
Objawy pełzakowicy zazwyczaj zaczynają się podstępnie na przestrzeni dni lub tygodni po zakażeniu. Chorzy odczuwają kurczowe bóle brzucha, wodnistą lub krwistą biegunką oraz spadek masy ciała. Objawy trwają przez wiele tygodni. Czasami może dojść do inwazji na inne narządy, najczęściej dochodzi do ropnia pełzakowego wątroby. Wówczas objawy to bóle w prawym nadbrzuszu i gorączka, zwykle bez biegunki.
Diagnozę potwierdza się testami serologicznymi (oceniającymi obecność przeciwciał w surowicy krwi).
W leczeniu stosuje się chemioterapeutyki (metronidazol, tinidazol). Po takim leczeniu powinno się podać preparaty niedostępne obecnie w Polsce (iodoquinol, paromomycyna), żeby zapobiec nawrotom.
Prewencja polega na przestrzeganiu zasad bezpiecznego spożywania pokarmów i wody oraz stosowanie zasad higieny zarówno podczas codziennych czynności jak i podczas kontaktów seksualnych.